PROJECT: Ακτινογραφία των Ψηφοφόρων. Κατανοώντας τα κόμματα μέσα από τους εκλογείς τους

Μια εξέχουσα συνιστώσα της ταυτότητας ενός κόμματος είναι το εκλογικό του σώμα (party-in-the-electorate). Η έρευνα του Ινστιτούτου Eteron με την aboutpeople επιχειρεί να διερευνήσει τα χαρακτηριστικά των επιμέρους εκλογικών σωμάτων σε μια περίοδο που το κομματικό σκηνικό χαρακτηρίζεται από ρευστότητα και συνεχείς ανακατατάξεις. Η έρευνα δεν εστιάζει στη βραχεία διάρκεια του εκλογικού ανταγωνισμού ούτε στο συσχετισμό ισχύος μεταξύ των κομμάτων. Σκιαγραφεί τις απόψεις των δυνητικών ψηφοφόρων των κομμάτων σε μεγάλες θεματικές, όπως πολιτική συμμετοχή, Δημοκρατία, θεσμοί, Ε.Ε., ιδεολογίες, δικαιώματα, εξωτερική πολιτική, οικονομία κλπ., με στόχο την παραγωγή μιας ακτινογραφίας των επιμέρους εκλογικών σωμάτων αλλά και την αποτύπωση  «συγγενειών» ανάμεσα στα επιμέρους κομματικά εκλογικά σώματα. Αποτελεί δε συνέχεια αντίστοιχου περιεχομένου έρευνας του 2023.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την aboutpeople για λογαριασμό του ΕTERON – Ινστιτούτου για την έρευνα και την κοινωνική αλλαγή, το διάστημα 24 Μαρτίου έως 4 Απριλίου 2025. Το δείγμα αποτελείται από 2.574 άνδρες και γυναίκες ηλικίας 17 ετών και άνω, με πανελλαδική κάλυψη. Η συλλογή των στοιχείων έγινε με 2.047 αυτοσυμπληρούμενες διαδικτυακές συνεντεύξεις (CAWI) και 527 τηλεφωνικές συνεντεύξεις με χρήση τυχαίας δειγματοληψίας και quota (CATI). Σημειώνεται ότι για τους εν δυνάμει ψηφοφόρους της Νίκης οι αναλύσεις είναι ενδεικτικές λόγω χαμηλής βάσης Ν<60.

Παρακάτω αναλύονται ορισμένα μόνο από τα ευρήματα καθώς οι πολλές διαστάσεις της έρευνας απαιτούν προσφυγή στο πλήρες σώμα των ερευνητικών δεδομένων. 

Σύνοψη κεντρικών ευρημάτων

Δημοκρατία

• Η δυσαρέσκεια για την ατομική οικονομική κατάσταση κυριαρχεί. Σε σύγκριση με την αντίστοιχη έρευνα του 2023 καταγράφεται ελάχιστη μείωση της δυσαρέσκειας.
• Η κοινοβουλευτική δημοκρατία εμφανίζει πολύ υψηλά αλλά ελαφρώς μειωμένα  ποσοστά αποδοχής (79,3% έναντι 83% το 2023).
• Η δυσαρέσκεια για τον τρόπο που στην πράξη λειτουργεί η σημερινή Ελληνική Δημοκρατία είναι επίσης πολύ υψηλή και έχει ενισχυθεί σε σύγκριση με το 2023 (2025: 74,3%, 2023: 69,7%).
• Αξιολογείται ως κρίσιμο για τη ταυτότητα της ΝΔ το ότι οι εκλογείς της διαφοροποιούνται σημαντικά από τη γενική τάση δυσαρέσκειας, καθώς η μεγάλη πλειοψηφία τους (75,8%) εκφράζει ικανοποίηση από τη λειτουργία της ελληνικής δημοκρατίας (έναντι μόνο 25,2% στο γενικό πληθυσμό). Οι εκλογείς του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, οι οποίοι το 2023 εξέφραζαν σε ποσοστό (40,7%) – ιδιαίτερα υψηλότερο του τότε μέσου όρου (2023, γενικό κοινό: 29,9%) – την ικανοποίησή τους για τη λειτουργία της δημοκρατίας ακολουθούν πλέον (με 27,9%) τη γενική τάση χαμηλής ικανοποίησης (25,2%).
• Η άποψη ότι «σε ορισμένες περιπτώσεις η δικτατορία είναι ίσως προτιμότερη από την δημοκρατία» παραμένει, όπως και το 2023, δομικά μειοψηφική, παρότι ενισχύεται οριακά (2025: 14,9%, 2023: 13%).
• To «σε ορισμένες περιπτώσεις η δικτατορία είναι ίσως προτιμότερη» επέλεξε το 47,9% της Ελληνικής Λύσης, το 45,6% της Φωνής Λογικής και το 25,3% των ψηφοφόρων της Νίκης. Είναι αξιοσημείωτο ότι υπέρ αυτής της άποψης εκφράστηκε και το 12,3% των ψηφοφόρων της ΝΔ αλλά και το 11,7% των δυνάμει εκλογέων της Πλεύσης Ελευθερίας.
• Οι εκλογείς του ΣΥΡΙΖΑ (με το εντυπωσιακό 99,4%), της Νέας Αριστεράς (με το επίσης εντυπωσιακό 98,8%), του ΜέΡΑ25 (95,3% ), του Κινήματος Δημοκρατίας (95%) και του ΚΚΕ (94%) εκφράζουν την πιο μαζική και καθαρή διαφωνία με αυτή την άποψη.
• Με την γνώμη ότι «η Ελλάδα θα ήταν καλύτερη αν είχε επικεφαλής έναν ισχυρό πρωθυπουργό που θα έπαιρνε τις αποφάσεις μόνος του χωρίς να λαμβάνει πολύ υπόψη το κοινοβούλιο και τις εκλογές» συμφωνεί το 14,1% των εκλογέων. Το ποσοστό συγκλίνει με εκείνο του προαναφερθέντος (στην προηγούμενη ερώτηση) οιονεί «αντιδημοκρατικού» ή «αυταρχικού» πυρήνα. Οι ψηφοφόροι της Φωνής Λογικής (49,4%) του «άλλου κόμματος» (35,2%) και της Ελληνικής Λύσης (25%) είναι αυτοί που κυρίως στηρίζουν την ιδέα ενός «ισχυρού πρωθυπουργού».
• Αντίστοιχα, και σε ποσοστά πολύ υψηλότερα του εθνικού μέσου όρου (17,1%), οι εκλογείς της Φωνής Λογικής (80,5%), της Ελληνικής Λύσης (60,8%) και της Νίκης (40,7%) δηλώνουν ότι η εκλογική ενίσχυση των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη είναι θετική για τη δημοκρατία.
• Συνολικά, επιβεβαιώνεται η αποκρυστάλλωση ενός πυρήνα εκλογέων με οιονεί μη δημοκρατικές ή «αυταρχικές» τάσεις. Ο πυρήνας αυτός είναι διακριτός, εμφανίζεται σχετικά σταθερός, κυμαίνεται γύρω στο 15% (περίπου 13% το 2023) και έχει το επίκεντρό του στο άκρο δεξιό τμήμα του πολιτικού φάσματος.
• Οι εκλογείς της Ελληνικής Λύσης, της Φωνής Λογικής, του «άλλου κόμματος» και εν μέρει, αλλά εμφανώς λιγότερο, της Νίκης υπερεκπροσωπούνται στο εσωτερικό αυτού του τμήματος εκλογέων.

Εμπιστοσύνη στους θεσμούς

• Χαμηλά ποσοστά εμπιστοσύνης συγκεντρώνουν όλοι οι βασικοί θεσμοί που συγκροτούν το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Η εμπιστοσύνη έχει χωρίς εξαίρεση μετρίως μειωθεί σε σύγκριση με την έρευνα του 2023 και δραματικά μειωθεί σε σχέση με το μακρινό παρελθόν.
• Η εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς κυμαίνεται σε ποσοστά κάτω του 35,6% (θεσμός του πρωθυπουργού) και θίγει και θεσμούς χωρίς άμεσα πολιτικό-κομματικό περιεχόμενο, όπως τις ανεξάρτητες αρχές (32,1%) και τη Δικαιοσύνη (27,3%). Αξιολογείται ως μείζον γεγονός.
• Ο θεσμός της Προεδρίας της Δημοκρατίας εμφανίζει, σε σύγκριση με το 2023, τη μεγαλύτερη πτώση στην εμπιστοσύνη των πολιτών.
• Η εμπιστοσύνη – δυσπιστία είναι σε μεγάλο βαθμό συνδεδεμένη, παρά κάποιες σημαντικές εξαιρέσεις, με τη διάκριση κυβέρνηση-αντιπολίτευση.
• Οι ψηφοφόροι της Ελληνικής Λύσης, της Φωνής Λογικής, του ΜέΡΑ25, της Πλεύσης Ελευθερίας είναι εκείνοι που διατυπώνουν με πολύ υψηλά ποσοστά δυσπιστία προς όλους τους θεσμικούς αρμούς της ελληνικής πολιτικής.

Ευρώπη

• Η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού παραμένει φιλοευρωπαϊκή.
• Περισσότεροι από έξι στους δέκα πολίτες (62,9%) θεωρούν ότι η συνολική αποτίμηση από τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ε.Ε. είναι θετική, ενώ αρνητικά αποτιμά τη συμμετοχή το 33,9%.
• Τρεις είναι οι διακριτές ομάδες εκλογικών σωμάτων σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση/απολογισμό της ευρωπαϊκής ένταξης της Ελλάδας:
• Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται οι ψηφοφόροι της ΝΔ (94,1%), του ΠΑΣΟΚ (85%), της Νέας Αριστεράς (71,2%), του ΣΥΡΙΖΑ (68%) του Κινήματος Δημοκρατίας (62,4%), αλλά και οι αναποφάσιστοι (61,5%). Αξιολογούν πολύ θετικά, και σε ποσοστά άνω του 60%, την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.
• Τα εκλογικά σώματα της Φωνής Λογικής (56,2%), της Πλεύσης Ελευθερίας (51,6%) και της Νίκης (50,9%) θεωρούν στην πλειοψηφία τους – αλλά λιγότερο μαζικά, αν όχι οριακά, σε σύγκριση με την πρώτη ομάδα – ότι η συμμετοχή της χώρας μας στην Ε.Ε. έχει θετικό αντίκτυπο.
• Η τρίτη ομάδα αποτελείται από τα εκλογικά σώματα της Ελληνικής Λύσης (αρνητική αξιολόγηση: 66,7%), του ΜέΡΑ25 (64,6%) και του ΚΚΕ (63,8%). Τα εκλογικά αυτά σώματα αξιολογούν αρνητικά τις επιπτώσεις της συμμετοχής της χώρας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
• Σε ό,τι, αφορά το κρίσιμο θέμα της παραμονής ή όχι στο ευρώ η δυναμική της τάσης παραμένει ουσιωδώς αμετάβλητη συγκρινόμενη με το 2023, με το 68,4% να τοποθετείται υπέρ της παραμονής στη ζώνη ευρώ (2023: 69,4%) και 20,1% να είναι υπέρ της επιστροφής στη δραχμή (2023: 20,9%).
• Η άποψη υπέρ της επιστροφής στη δραχμή βρίσκει μεγάλη στήριξη μεταξύ των ψηφοφόρων που δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν κόμματα που τοποθετούνται στα δεξιά της ΝΔ: Ελληνική Λύση: 48,7% (έναντι όμως 71,4% το 2023), Νίκη: 41,6%, Φωνή Λογικής: 30,3%.
• Παρόλα αυτά μόνο δύο εκλογικά σώματα, αυτό της Ελληνικής Λύσης (υπέρ επιστροφής στη δραχμή: 48,7%, υπέρ παραμονής στο ευρώ: 42,9%) και του ΜέΡΑ25 (αντιστοίχως: 43,2% έναντι 38,6%), τάσσονται πλειοψηφικά υπέρ της εξόδου από το ευρώ.
• Η στάση του ΜέΡΑ25 συνιστά νέα εξέλιξη καθώς το 2023 μόνο 25,7% των εκλογέων του επέλεγε την αντι-ευρώ στάση. Το  ΜέΡΑ25 τείνει να γίνει, με κριτήριο τις επιλογές των εκλογέων του, ο κατεξοχήν αντι-ευρώ πόλος στο εσωτερικό της Αριστεράς. Αντιθέτως, και ίσως λίγο παράδοξα, η στάση υπέρ παραμονής στο ευρώ είναι σχετικά πλειοψηφική στο εκλογικό σώμα του ΚΚΕ (42,7% έναντι 28,3% υπέρ της εξόδου από τη ζώνη ευρώ).
• Οι δυνάμει εκλογείς του νεοσύστατου Κινήματος Δημοκρατίας είναι σε ποσοστό 74,4% υπέρ της παραμονής στη ζώνη του ευρώ.
• Γενικότερα, στα κόμματα αριστερά του ΠΑΣΟΚ παρατηρείται διαφοροποίηση μεταξύ αυτών που εφάρμοσαν μνημόνιο (ΣΥΡΙΖΑ, ΝΕΑΡ) και εκείνων που ήταν κατά του Μνημονίου.
• Η προτίμηση για προνομιακή σχέση με τις ΗΠΑ αντί της Ε.Ε. είναι ιδιαίτερα μειοψηφική (13,5%). Επιλέγεται κυρίως από τους ψηφοφόρους της Φωνής Λογικής (38,3%) και της Ελληνικής Λύσης (35,2%). Η προτίμηση για προνομιακή σχέση με τη Ρωσία είναι ακόμη πιο μειοψηφική (10,6%). Έχει δε το επίκεντρό της στους ψηφοφόρους της Νίκης (29,5%), της Ελληνικής Λύσης (28,5%) και του Κινήματος Δημοκρατίας (22,6%).
• Είναι εν τούτοις ενδιαφέρον ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε. και στην Ευρωζώνη για τη διαφύλαξη των συμφερόντων της δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή για τους εν δυνάμει ψηφοφόρους της Ελληνικής Λύσης (πρώτη επιλογή η προνομιακή σχέση με τις ΗΠΑ: 35,2%), της Φωνής Λογικής (πρώτη επιλογή οι ΗΠΑ: 38,3%), της Νίκης (καμία προνομιακή συμμαχία: 33,2%), του ΚΚΕ (καμία: 35,5%) και του ΜΕΡΑ25 (καμία: 28,7%).
• Τα κόμματα αυτά εξέρχονται, λίγο ή πολύ, από την εθνική «συναίνεση» για το πλαίσιο άσκησης της εξωτερικής, και όχι μόνον, πολιτικής.

Αριστερά-Δεξιά, συσχετισμοί

• Με το πέρασμα των ετών η  βαρύτητα της διαίρεσης Αριστερά-Δεξιά εξασθενίζει. Η πλειοψηφία των πολιτών (61,9%) θεωρεί ότι η διάκριση ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή εποχή (2023: 58,3%). Αντιθέτως, θεωρείται σημαντική από το 32,9% των πολιτών έναντι του 36,1% το 2023.
• Κόντρα στην εθνική τάση, τα εκλογικά σώματα της Αριστεράς, με πρώτο αυτό της Νέας Αριστεράς (Νέα Αριστερά: 81,4%, ΣΥΡΙΖΑ: 69,5%, ΚΚΕ: 61,7%, ΜέΡΑ25: 60,5%), αναγνωρίζουν με μεγάλη πλειοψηφία τη σημασία της διαίρεσης. Η μαζική αυτή θέση είναι αντιπροσωπευτική της «ταυτοτικής» ζωτικότητας που έχει για την Αριστερά η εν λόγω διαίρεση.
• Χρήζει, σε αυτό το πλαίσιο,  ιδιαίτερης υπογράμμισης η στάση των δυνητικών εκλογέων του ΠΑΣΟΚ, κόμμα που ανήκει στην ευρεία αριστερά σύμφωνα με τις διεθνείς κατατάξεις, καθώς μόνο 38,1% εξ αυτών θεωρεί σημαντική τη διαίρεση Αριστερά-Δεξιά. Έτσι για την πλειοψηφία των εκλογέων του ΠΑΣΟΚ (56,8%), όπως και για την πλειοψηφία εκείνων της ΝΔ (66,2%), η διαίρεση δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή εποχή.
• Είναι αξιοσημείωτο, καθώς πρόκειται για κόμμα που προέρχεται από την Αριστερά, ότι το 68,7% των δυνάμει εκλογέων της Πλεύσης Ελευθερίας δεν θεωρεί σημαντική τη διαίρεση Αριστερά-Δεξιά.
• Οι οπαδοί της Νίκης (78,5%) και της Ελληνικής Λύσης (82%) τοποθετούν εαυτούς, με ξεκάθαρο τρόπο και με πολύ υψηλά ποσοστά, εκτός της διαίρεσης Δεξιά-Αριστερά. Αυτό ισχύει πολύ λιγότερο, και αξίζει να υπογραμμιστεί, για τους εκλογείς της Φωνής Λογικής (56,8%).
• Το ιδεολογικό κέντρο βάρους της ελληνικής κοινωνίας, όταν ληφθούν υπόψη οι  ιδεολογικές ταυτότητες συνόλου (όπως Φιλελευθερισμός, Νέο-Φιλελευθερισμός, Σοσιαλδημοκρατία, κομμουνισμός κλπ.) τοποθετείται, όπως και κατά το παρελθόν, στην ευρύτερη Κεντροαριστερά/Αριστερά (βλ. αναλυτικά παρακάτω).
• Στην πράξη, και με δεδομένη την εν εξελίξει μεγάλη κρίση της ευρείας Κεντροαριστεράς/Αριστεράς, το ελληνικό εκλογικό σώμα είναι τριμερώς δομημένο και στο ερώτημα «ποιο, κατά τη γνώμη σας, ευρύτερο ιδεολογικό ρεύμα ή παράταξη θα μπορούσε να διασφαλίσει περισσότερο ένα καλύτερο μέλλον για την Ελλάδα και τους πολίτες της;» το 28,5% απαντά η κεντροδεξιά/δεξιά, το 32,1% η κεντροαριστερά/αριστερά και το 34% «καμία εκ των δύο».
• Κοινωνικό κράτος, εκσυγχρονισμός και ανταγωνιστικότητα αποτελούν έννοιες με θετικό περιεχόμενο για πάνω από το 80% των ερωτώμενων. Μικρές αυξομειώσεις στην αξιολόγηση λέξεων (καπιταλισμός, εκσυγχρονισμός, κοινωνικό κράτος κλπ) ήσσονος σημασίας σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα.
• Στο ερώτημα για το πώς αυτοτοποθετούνται οι πολίτες στο δίπολο «συστημικός» – «αντισυστημικός», το 13,4% δηλώνει ότι αισθάνεται μάλλον «συστημικό», ενώ ένα μεγαλύτερο ποσοστό, 18,6%, αισθάνεται μάλλον «αντισυστημικό». Παράλληλα, το 24,5% δηλώνει πως δεν αισθάνεται ούτε το ένα ούτε το άλλο, ενώ το 36% απορρίπτει πλήρως τη διάκριση, δηλώνοντας ότι δεν εκφράζεται από το δίπολο. Συνεπώς, η δημόσια συζήτηση για το θέμα συστημισμός – αντισυστημισμός δεν ανταποκρίνεται στον τρόπο που η πλειοψηφία των εκλογέων κατανοεί την πολιτική σύγκρουση και τον κομματικό ανταγωνισμό.

Πολιτικές (επιλογή)

• Το εντυπωσιακό 62,1% (αλλά 64,5% το 2023) δηλώνει ότι το κράτος πρέπει να παρεμβαίνει περισσότερο στην ελληνική οικονομία για να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης, με μόλις το 28,2% να θεωρεί ότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις αποτελούν τον κύριο μοχλό οικονομικής ανάπτυξης.
• Ταυτόχρονα, και αντιφατικά, το 40,2% τάσσεται υπέρ της μείωσης των φόρων ακόμη και αν αυτό σημαίνει λιγότερο κοινωνικό κράτος σε αντίθεση με το 31,1% που υποστηρίζει ότι χρειάζονται περισσότεροι φόροι για να καλύπτονται οι τομείς της κοινωνικής πρόνοιας. Στην πρωτοπορία υπέρ της μείωσης των φόρων βρίσκονται οι δυνάμει εκλογείς της Ελληνικής Λύσης (64,8%) και της Φωνής Λογικής (50%), προσδίδοντας σε αυτά τα δύο υπερδεξιά κόμματα μια ισχυρή αντιφορολογική διάσταση.
• Αντιθέτως, η επιλογή υπέρ περισσότερων φόρων εκφράζεται κυρίως από τους ψηφοφόρους της Νέας Αριστεράς (55,9%) και του ΜέΡΑ25 (49,8%). Είναι ενδιαφέρον ότι το εν δυνάμει εκλογικό σώμα της ΝΔ είναι σχεδόν μοιρασμένο, με το 41,1% να τοποθετείται υπέρ της αύξησης των φόρων και το 40,4% υπέρ της μείωσης. Εντυπωσιάζει ότι μόνο μια πολύ μικρή πλειοψηφία των εκλογέων του ΣΥΡΙΖΑ (40,1%) και του ΠΑΣΟΚ (39%) τοποθετείται υπέρ της αύξησης των φόρων.
• Η πλειοψηφία (50,2%) είναι κατά της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων (υπέρ: 44,2%). Υπέρ της ίδρυσής τους τοποθετούνται οι ψηφοφόροι της ΝΔ (87%), της Φωνής Λογικής (72%) και οριακά του ΠΑΣΟΚ (50,1%), ενώ «κατά» τοποθετείται η πλειοψηφία των εκλογέων όλων των υπόλοιπων κομμάτων, με τα μεγαλύτερα ποσοστά να καταγράφονται στη Νέα Αριστερά (88,9%), στον ΣΥΡΙΖΑ (86,7%), στο ΚΚΕ (85%) και στο ΜέΡΑ25 (82,7%).
• Το 63,5% πιστεύει ότι οι αμυντικές μας δαπάνες θα πρέπει να μειωθούν ώστε να δοθεί μεγαλύτερο βάρος σε τομείς όπως η υγεία, η παιδεία κλπ., ενώ το 27,7% θεωρεί ότι θα πρέπει να αυξηθούν ώστε να προστατευθεί καλύτερα η εθνική ανεξαρτησία. Υπέρ της αύξησης τάσσονται μόνο οι ψηφοφόροι της Φωνής Λογικής (61,2%) και της ΝΔ (61,1%). Αξιολογείται ως πολιτικά σημαντική η στάση των δυνητικών εκλογέων της Ελληνικής Λύσης (υπέρ της αύξησης: 33,2%) και της Νίκης (29,1%).
• Η μειοψηφία των πολιτών (37,5% έναντι 55,2%) θεωρεί ότι η παρουσία μεταναστών στη χώρα μας κάνει περισσότερο καλό παρά κακό με το σύνολο των εκλογικών σωμάτων της ευρείας Αριστεράς (όχι όμως του ΠΑΣΟΚ) να ενστερνίζονται αυτή την άποψη και το σύνολο των κομμάτων της δεξιάς να διαφωνούν.
• Οι ψηφοφόροι του Κινήματος Δημοκρατίας κινούνται, στη σχετική πλειοψηφία τους (48,8%), στην ίδια κατεύθυνση με τα κόμματα της Αριστεράς ενώ οι εκλογείς της Πλεύσης Ελευθερίας (33,5%) τοποθετούνται πιο κοντά στα εκλογικά σώματα των δεξιών κομμάτων. Μια ισχυρή πλειοψηφία (76%) του συνόλου του δείγματος εκτιμά ότι ο αριθμός μεταναστών στην Ελλάδα είναι υπερβολικά μεγάλος.
• Η θετική στάση απέναντι στη θεσμοθέτηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών είναι σχετικά πλειοψηφική στην κοινή γνώμη (υπέρ: 41,8%, κατά: 37,8%), με την πλειονότητα των ψηφοφόρων της ΝΔ (38%) να τη θεωρεί μια «κακή επιλογή».

Το προφίλ των εκλογικών σωμάτων 1: Περιεκτικές Ιδεολογικές ταυτότητες

Σε ό,τι αφορά τη γενική ιδεολογική τοποθέτηση ή «ταυτότητα» των πολιτών, η Σοσιαλδημοκρατία (20,9%), ο Φιλελευθερισμός (16,8%), και ο Δημοκρατικός Σοσιαλισμός (14,5%) συγκεντρώνουν τις περισσότερες προτιμήσεις. Αποτελούν τα τρία ισχυρά ρεύματα. Ακολουθούν, τοποθετούμενοι σε μια ζώνη επιρροής αρκετά χαμηλότερη των τριών ισχυρών, ο Εθνικισμός (7,7%), ο Συντηρητισμός (6,1%),  ο Κομμουνισμός (5,6%),  ο Νέο-Φιλελευθερισμός (5,5%) και με 4,8% η Οικολογία ενώ το 18,1% των ερωτώμενων δεν επιλέγει καμία από τις ως άνω ταυτότητες.

Η εικόνα συνόλου δείχνει ότι το ιδεολογικό κέντρο βάρους της ελληνικής κοινωνίας τοποθετείται στην ευρύτερη Κεντροαριστερά/Αριστερά (αθροιστικά: 45,8% έναντι 36,1 % για την Κεντροδεξιά/Δεξιά) παρά το ότι, με κριτήριο τις βουλευτικές εκλογές του 2023, η εκλογική επιρροή της Κεντροδεξιάς/Δεξιάς είναι – για πρώτη φορά μετά το 1981 – σαφώς ισχυρότερη από εκείνη της Κεντροαριστεράς/Αριστεράς.  Η εικόνα αυτή είναι πλήρως συμβατή με αντίστοιχη μέτρηση της ΔιαΝΕΟσις/Metron Analysis  και δείχνει τη «μακρο-σταθερότητα» της κοινής γνώμης  και τη σχετική αυτονομία του «κόσμου των ιδεών» των πολιτών από την στενά πολιτική-κομματική σφαίρα και τις μεγάλες διακυμάνσεις της. Είναι άξιο σημείωσης ότι όροι με περισσότερο «αντισυστημικό» περιεχόμενο ή «αντισυστημικές» συνδηλώσεις, ή ακόμη «έντονη διεκδικητική χροιά» , όπως ο «εθνικισμός» και ο «κομμουνισμός», βρίσκονται σχετικά χαμηλά στις «ταυτοτικές» επιλογές της κοινής γνώμης (πρβλ. Μοσχονάς 2024). Το ίδιο ισχύει και για την οικολογία. Συνολικά, συνεπώς, το ιδεολογικό κέντρο βάρους της ελληνικής κοινωνίας εξακολουθεί να κλίνει προς την ευρύτερη κεντροαριστερά/αριστερά δύο περίπου έτη μετά το εξόχως αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα για αυτήν τη τελευταία και παρά την πολύ κακή εικόνα, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, των κομμάτων που την συναπαρτίζουν.

Κόμματα και ιδεολογικές επιλογές των εκλογέων τους.

Στους δυνάμει ψηφοφόρους της ΝΔ ταιριάζουν περισσότερο ως ιδεολογικοί χαρακτηρισμοί o Φιλελευθερισμός (45,7%), ο Νέο-Φιλελευθερισμός (18,2%), η Σοσιαλδημοκρατία (11,4%), και ο Συντηρητισμός (9,4%). Η επιρροή στο εσωτερικό του δυνάμει νέο-δημοκρατικού εκλογικού σώματος ιδεολογικών «ταυτοτήτων» με περισσότερο αριστερό πρόσημο (Σοσιαλδημοκρατία: 11,4%, Δημοκρατικός Σοσιαλισμός: 2%, Οικολογία: 2%, αθροιστικά:15,4%) είναι αξιοσημείωτη αλλά σαφώς μικρότερη σήμερα σε σύγκριση με την έρευνα της ΔιαΝΕΟσις/Metron Analysis του 2024 (:αθροιστικά 22,6%). Η διαφοροποίηση αυτή μάλλον εξηγείται από τη σμίκρυνση του εκλογικού σώματος της ΝΔ παρά από την χρήση διαφορετικών ιδεολογικών κατηγοριών από εκείνες της έρευνας του ΕΤΕΡΟΝ/aboutpeople. Ως συνέπεια, η ΝΔ έχει ένα κλασικό κεντροδεξιό προφίλ με πολυσυλλεκτικά χαρακτηριστικά – ευκρινώς όμως λιγότερο πολυσυλλεκτικό σε σύγκριση με το πολύ πρόσφατο παρελθόν.

Διαβάστε περισσότερα εδώ