Σε λίγες εβδομάδες κλείνει ένας χρόνος από τις τελευταίες εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου. Εκλογές που μπορούν να χαρακτηριστούν οι πρώτες ενός νέου κύκλου, μιας νέας περιόδου στη μεταμνημονιακή Ελλάδα. Ο συλλογικός τόμος «2019: Οι πρώτες εκλογές μετά το μνημόνιο», από τις εκδόσεις Παπαζήση, επιχειρεί να πραγματοποιήσει την «ακτινογραφία» της ψήφου των πολιτών.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια ολοκληρωμένη ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος, η οποία αφορά ζητήματα εκλογικής συμπεριφοράς, στρατηγικής και επικοινωνίας. Πολιτικοί επιστήμονες και επικοινωνιολόγοι καταθέτουν την άποψή τους για τις τεχνικές και αθέατες πλευρές των εκλογών. Τα κείμενα είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για όσους θέλουν να μελετήσουν και να κατανοήσουν το εκλογικό αποτέλεσμα, με ένα αρχικό εισαγωγικό κείμενο που φιλοδοξεί να εξηγήσει συνοπτικά το τι έγινε στις τελευταίες εκλογές.
Στο εισαγωγικό κείμενο που υπογράφουμε, υποστηρίζεται ότι από το αποτέλεσμα των εκλογών της 7ης Ιουλίου του 2019 σχεδόν όλοι -πλην της νεοναζιστικής οργάνωσης που έπεσε κάτω από το 3% και δεν εκπροσωπείται στη Βουλή- δηλώνουν ικανοποιημένοι. Η Νέα Δημοκρατία γιατί κέρδισε τις εκλογές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης γιατί έγινε πρωθυπουργός, ο Αλέξης Τσίπρας γιατί ανέβασε σημαντικά τα ποσοστά του σε σχέση με το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και καθίσταται ο έτερος πόλος εξουσίας, το ΚΙΝ.ΑΛΛ. γιατί βελτίωσε κατά τι το 7,7% που είχε λάβει στις ευρωεκλογές και φυσικά τα δύο νέα κόμματα, ΜέΡΑ25 και Ελληνική Λύση, που κατάφεραν να πετύχουν την είσοδό τους στη Βουλή.
Σε κάθε περίπτωση, ο νικητής των εκλογών της 7ης Ιουλίου ήταν το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας που κατάφερε με ένα μεγάλο ποσοστό να γίνει η πρώτη αυτοδύναμη κυβέρνηση μετά από 10 χρόνια και 4 εκλογικές αναμετρήσεις. Ο Αλέξης Τσίπρας, αν και μέσα σε 40 μέρες έχασε δύο εκλογικές αναμετρήσεις, απέφυγε τη στρατηγική ήττα του κόμματός του και καθίσταται ο κυρίαρχος στον κεντροαριστερό χώρο και στον νέο, υπό διαμόρφωση, δικομματισμό.
Στην ομιλία του αμέσως μετά το εκλογικό αποτέλεσμα έδωσε μάλιστα το στίγμα του για την επόμενη μέρα. Θα προσπαθήσει να εκφράσει την Κεντροαριστερά, χωρίς όμως να είναι ανέφελο το τοπίο. Με ένα σημαντικό ποσοστό στις εθνικές εκλογές, που χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης, έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά μεγάλων πολιτικών προκλήσεων. Η προσπάθεια που πρέπει να καταβάλει ο Αλέξης Τσίπρας, για να μπορέσει να καταστεί διαχρονικά ο εναλλακτικός πόλος και να εκφράσει συνολικά την αντι-Δεξιά στην Ελλάδα, θα πρέπει να είναι ειλικρινής, επίμονη και με ισχυρές δόσεις αυτοκριτικής.
Ο συλλογικός αυτός τόμος χωρίζεται σε δύο κεφάλαια. Στο πρώτο αναλύεται η ψήφος και γίνεται μια πολύ ενδελεχής αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος, ενώ στο δεύτερο εξετάζονται οι επικοινωνιακές στρατηγικές, με ιδιαίτερη αναφορά στη χρήση και την αξιοποίηση των social media.
Ο Γιάννης Μαυρής υποστηρίζει ότι οι εκλογές του Ιουλίου ήταν οι πρώτες εκλογές που μπορούμε να μιλήσουμε για «ελληνική μεταδημοκρατία». Παράλληλα αναλύει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αποχής και την εξέλιξή της στα χρόνια της κρίσης. Ο Παναγιώτης Κουστένης κάνει λόγο για επιστροφή στον δικομματισμό και στην κανονικότητα. Τονίζει με έμφαση ότι οι ευρωεκλογές επηρέασαν το αποτέλεσμα της 7ης Ιουλίου και εξηγεί το πώς και το γιατί. Ο Θωμάς Γεράκης επιχειρεί μια συνολική αποτίμηση των εθνικών εκλογών του Ιουλίου, υποστηρίζοντας ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε συρρίκνωση του εκλογικού σώματος -και κατ’ επέκταση πρόβλημα, συρρίκνωση της δημοκρατίας-, με τη συμμετοχή από το 71% το 2009 να πέφτει στο 58% στις πρόσφατες εκλογές.
Ο Βασίλης Λογοθέτης αναλύει διεξοδικά την αλληλεπίδραση οικονομίας και εκλογών στις πρόσφατες εκλογές με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία. Ο Χαράλαμπος Βαρδίκος εξετάζει τα ποσοστά που έλαβε το Κίνημα Αλλαγής αναλύοντας τα αριθμητικά δεδομένα που προκύπτουν από την επεξεργασία των σταθμισμένων αποτελεσμάτων των exit polls και αξιοποιώντας τα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών, κυρίως από το 2015 έως σήμερα. Ο Στάθης Τσιράς χαρτογραφεί την πορεία του Κυριάκου Βελόπουλου προς το ελληνικό Κοινοβούλιο και τη θέση του μέσα στη λαϊκιστική ριζοσπαστική Δεξιά.
Στο δεύτερο κεφάλαιο, ο Ευτύχης Βαρδουλάκης σημειώνει με έμφαση ότι οι εκλογές της 7ης Ιουλίου κρίθηκαν κυρίως σε επίπεδο στρατηγικής, μια εκλογική αναμέτρηση καθαρών διλημμάτων, στα οποία η Νέα Δημοκρατία απάντησε σωστά, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ λάθος. Η Αίγλη Μπαλαμάτση αναφέρεται αναλυτικά στις στρατηγικές που ακολούθησαν το κόμματα στα κοινωνικά δίκτυα, στα ποσά που δαπανήθηκαν σε διαφημίσεις στα social media την περίοδο των εκλογών και τους τρόπους και τα κανάλια που επέλεξαν να επενδύσουν. Αναφέρεται επίσης στο περιεχόμενο των διαφημίσεων τόσο της Ν.Δ. όσο και του ΣΥΡΙΖΑ.
Πηγή: efsyn.gr, “Η ακτινογραφία των εθνικών εκλογών της 7ης Ιουλίου 2019”, 17.05.2020
